आदिवासी किरातीहरुले भव्यरुपमा चाड मनाइरहेका छन

विजय सन्तोषी राई
धनकूटा १७ मंसिर, नेपालका आदिवासी किरातीले यस बर्ष उधौली चाडलाई भव्यताका साथ आज मनाईरहेका छन ।
नेपालका आदिवासी किराती समूदायका राईलिम्बुयाक्खा र सुनुवार जातिहरुको प्रमुख चाडको रुपमा रहेको उधौली चाड अर्थात मंसिरे पूर्णीमा अधिराज्यभरका किरात वस्तीहरुमा विशेष हर्षोल्लासका साथ आदिवासी किराती जातिहरुले भव्य रुपमा चण्डीनाच नाच्दै मनाईरहेकाछन ।
किरातीहरु प्रकृति पुजक भएकोले प्रकृतिलाई खुशी पार्नकालागि हरेक वर्ष वाली लगाउने समय जेष्ठ महिना चण्डिपूर्णीमामा उभौली र अन्न वाली पाकिसकेपछि खुशियाली मनाउदै उधौली सेवा मंसिरे पूर्णिमा विशेषरुपले खुशियाली साथ आफ्नो प्रमुख चाडका रुपमा मनाउने गरेको किरात राई यायोक्खाका सल्लाहकार एवं राष्ट्रिय जनजाति विकास समितिका पूर्व कार्यकारी निर्देशक आनन्द सन्तोषी राईले जानकारी दिए ।

यसै अवसरमा पूर्वााचलको धरानधनकुटाउर्लावारीदमकइलामताप्ज’ङ्गभोजपुरखोटाङ्ग उदयपुर लगायतका आदिवासी किराती भूमीमा र राजधानी काठमाण्डौमा समेत यस बर्षको उधोली चाड विहान सवेरै देखी सास्कृतिक महोत्सवको रुपमा नाच्दै मनाईरहेका छन ।

नेपाल सरकारले २०६४ देखि मंसिरे प”र्णिमामा उधौली र बैशाखे प”र्णिमा उभौलीर्लाइ किरात चाडको रुपमो घोषणा गरि सार्वजानिक विदा दिने गरेको छ ।

राष्ट्रिय जनगणना अनुसार नेपाल अधिराज्यको पचहत्तरै जिल्लामा आदिवासी किरातीहरु छरिएर रहेको पाईएतापनि पछिल्लो तथ्याङ्ग अनुसार नेपालको कुल जनसंख्याको ४ दशमलव ८६ प्रतिशत किरातीहरु रहेकाछन् ।

आदिवासी किरातीहरुको यो पर्व पृथ्वीमा कृषि युग शुरु भएदेखि प्रचलनमा आएको विश्वास गरिन्छ उनिहरु मानवलाई खेती गर्ने ठाउ दिने प्रकृति तथा खेती गर्ने सिकाउने पूर्वजहरुका सम्झना र सम्म्ाान स्वरुप भूमिपूजा गर्ने गरेको वताउछन किरात राई यायोक्खाका विशिष्ट सदस्य आनन्द सन्तोषी राई ।